سجاد واعظی

پنجاه پرسش برای آنکه می خواهد محاسبه نفس خویشتن کند
 
1. آیا به دید و بازدید گورها رفتی و ویران کننده خوشی ها را به یاد آوردی و توشه ای برای آن سرای آماده ساختی؟
2. آیا از خشم و کین دوری گزیدی و با آن کس که بر تو لغزش نمود، بردبار بودی؟
3. آیا درست کردن بدی ها و اصلاح عیوبت تو را از پرداختن به بدی های دیگران بازداشت؟
4. آیا با نفس خود به جهاد و مجاهدت پرداختی، تا از تقوا پیشگان به شمار آیی و از سستی و کاهلی در پرستش پروردگار دوری کردی؟
5. آیا قلب و دلت خاشع و فروتن گشت و چشمانت برای خدا اشکبار گشت، آن هم در تنهایی و دوری از مردمان؟
6. آیا همه توان و تلاشت را در دعوت و فراخواندن نوجوانی یا جوانی به راه خدا به کار بردی؟
7. آیا در زندگی ات کوشا بودی، در اینکه از زیاده روی و اسراف در مباحات بپرهیزی و از دیگر سو در کمالیات و شایستگی ها اغراق بورزی؟
8. آیا اوقات و ساعاتت را از تباهی نگاه داشتی و دانش را طلب کردی و چیزی از آیات و سخنان پیشوایان دین را از بر کردی؟
9. آیا درود و سلامت را بر همه ـ چه آنکه وی را می شناسی و چه آنکس که او را نمی شناسی ـ فاش و نثار کردی، در حالی که دهانت خنده رو و کلامت پاکیزه بود؟
10. آیا به والدینت نیکی کردی و پیوند خویشی را استوار نمودی یا به دیدار برادر دینی ات شتافتی؟
11. آیا هنگام شنودن خبری خوش به پاس سپاس از حضرت دوست سجده کنان به خاک فرو افتادی؟
12. آیا به گیرانه نور و نماز پناه جستی، آنگاه که اندوه ها بر تو فرود آمد و خاطرت پریشان گشت؟
13. آیا به سازش و آشتی دادن میان برادران دینی ات مبادرت ورزیدی و از خود آغازیدی، به دوستی و برادری با آنان که از ایشان بریدی؟
14. آیا بر فقرا تصدّق کردی یا کاری نیک و شایسته ـ بی مزد و منّت ـ انجام دادی به ویژه صدقه جاریه؟
15. آیا به تمام قرارها و وعده هایت در موعد آن پایبند بودی، تا از دورویان به شمار نروی؟
16. آیا به معروف فرمان دادی و از منکر بازداشتی؟
17. آیا در راه خدا و برای خشنودی وی روزی را روزه گرفتی، به ویژه دوشنبه و پنج شنبه؟
18. آیا ساعتی با خانواده و نزدیکانت نشستی و آنان را به سوی خدا دعوت نمودی و به ایشان آموختی، آنچه را که برای ایشان سودمند افتد؟
19. آیا به دیدار بیماری رفتی و برای بهبودی و تندرستی او به درگاه خدا نیایش نمودی؟
20. آیا چیزی از اندوه اسلام را به دوش گرفتی و از آنچه بر سر مسلمانان در سراسر دنیا می رود، آزرده و متأثّر گشتی؟
21. آیا به زیارت خانه خدا مشتاق و بر انجام «حج» و «عمره» آرزومند بودی، تا پیش از مرگت این دو عبادت را به جای آری؟
22. آیا مشتاق و حریص بودی، بر مژده دادن مسلمان، به آنچه که مایه نشاط و شادکامی وی است و داخل کردن شادی و شادمانی در قلب و اندرون وی؟
23. آیا همه نمازهایت را به جماعت گزاردی و بر صف اول محافظت کردی؟
24. آیا چیزی از کتاب خدا را با درنگ و اندیشه و تدبّر خواندی؟
25. آیا بر انجام نوافل و تعقیبات نماز مواظبت و نگهبانی داشتی؟
26. آیا خدا را با راستی و صدق و صفا خواندی و فروتنانه و با خواهش و اصرار به سوی او زاری و لابه نمودی، در حالی که یقین به اجابت داشتی؟
27. آیا در نماز فروتن و فرمانبردار گشتی و به نبرد با شیطان پرداختی و اندیشه های بد و ناراست (وساوس) را از خود دور کردی؟
28. آیا بر خواندن ذکرهای بامدادی و شامگاهی و دعاهای زمانی و مکانی محافظت و پاسبانی داشتی؟
29. آیا در خوردن، پوشیدن، معامله کردن، و در همه کارهایت از سمت راست [و با دست راست] آغاز نمودی؟
30. آیا از همنشینی با عاصیان گنه پیشه سرباز زدی مگر برای دعوت و ارشاد ایشان؟
31. آیا بر مسواک زدن مداومت داشتی خصوص هنگام وضو و نماز؟
32. آیا پیش از خواب به محاسبه نفس خود پرداختی و به خواب رفتی، در حالی که دلت تهی از رشک و حسد بر مردم بود؟
33. آیا در همه حال پروای خدا را داشتی و در کارهایت اخلاص تامّ و تمام [برای وی] نشان دادی؟
34. آیا با مؤذّن [اذان را] تکرار کردی، تا شفاعت رسول خدا را کسب کنی؟
35. آیا از زیاده روی در خوراک، سخن، نگاه، خواب، آمیزش و خنده دوری کردی؟
36. آیا زبانت را از حرام به ویژه غیبت باز داشتی؟
37. آیا دیدگان خود را (از دیدن عورت های دیگران) فرو نهادی و گوشت را از آنچه خدا حرام کرده، بازداشتی؟
38. آیا از خدا استواری و پایداری بر دین، داخل شدن در بهشت و فردوس برین و رهایی از آتش را درخواست نمودی؟
39. آیا خدا را بر نعمت اسلام، تندرستی، مال و فرزند سپاس گفتی؟
40. آیا بر خدا توکّل کردی و او را به کمک طلبیدی و کارت را بدو سپردی؟
41. آیا در نهانی و تنهایی برای دیگری دعا کردی؟
42. آیا با مردم فروتن بودی و تا آنجا که در تاب و توانت بود، به یاری ایشان شتافتی؟
43. آیا در آفرینش الهی اندیشیدی و در ملکوت و حقیقت آسمان ها و زمین و هر چیزی که خدا آفرید تفکّر و نظر کردی؟
44. آیا در آنچه از اندوه، سختی، رنج و غم، ماتم و مصیبت به تو رسید، تنها سوی خدا به دادخواهی و شکایت برخاستی و از شکوی نزد دیگران دوری نمودی؟
45. آیا زمانی که خدای بزرگ تو را به میهمانی خویش فرا خواند، معنای درست این ضیافت را دریافتی و شناختی و همه رفتار و اعمال خویش را با اخلاص و خلوص همراه ساختی؟
46. آیا هنگامی که در ماه فرود آمدن قرآن، دروازه های بهشت بر تو گشوده شد، از خدای خویش خواستی که دیگر هیچ گاه آن ها را بر تو نبندد؟
47. آیا در بهار قرآن از خدای خویش خواستی تا توفیق تلاوت، تدبّر و عمل به آیات کتابش را به تو ارزانی کند و فضل و کرمش را بر تو فرو بارد؟
48. آیا هنگامی که عبارت قرآن را می خواندی، از خدای خویش خواستی که تو را به اشارات، لطائف و سپس به توفیق مجاورت معصوم به حقائق آن نیز رهنمون کند؟
49. آیا آن هنگام که به پا داشتن قسط و تقسیم عادلانه به زیان خودت و یا نزدیکانت بود، باز هم بر آن ـ به گونه ای شایسته و بایسته ـ پایدار و استوار بودی؟
50. و آیا آن گاه که دانستی خدا بر تو احاطه دارد، گواه بودن خدا بر تو کافی نبود (که دست از کردار ناصواب برداری)؟
منبع: پایگاه خبری صدای بوشهر